Çiçeğe böceğe suya ekmeğe kitap: Kaynak niteliği taşıyor

Profesör Emine Gürsoy Naskali 133 kitaba imza attı, atmaya da devam ediyor. Birçoğu kaynak olarak kullanılabilecek bu kitapların ortasında editörlüğünü yaptığı bir seri var ki mevzuları bakımından hem şaşırtıyor hem de merak oluşturuyor. Tuz, Saç, Ayakkabı, Meyve, Çiçek, Dedikodu, Alay, Endişe, Ayrılık, Veda, Düğün, Mum, Böcek, Zehir, Avare, Yorgan, Nuh, Argo, Arı ve Bal üzere 90’ın üzerindeki kitap bugün ne Türkiye’de ne de yurt dışında gibisi olmayan bir seri olarak raflarda yerini almış durumda.

SAÇTAN KİTAP OLMAZ DEDİLER

Günlük hayatımızdaki obje ve kavramların kültür tarihimizdeki yerini, Türk kültürünün temel kaynaklarından faydalanarak aktaran bu kitaplar, tahminen de hakkında hiç düşünmediğimiz “şey”lerin gerilerindeki birikimi uzman kalemlerden okumamızı sağlıyor. Örneğin Saç Kitabı. Prof. Naskali, “Bu kitap dizisi 1994’te Saç Kitabı ile başladı. Bana ‘Saçla ilgili ne söylenebilir ki!’ demişlerdi. Kalın bir cilt ortaya çıktı. Devam etseydik birkaç cilt daha çıkabilirdi” diyor.

Fotoğraf: Sedat Özkömeç

AİLE TARİHİNİN PEŞİNDE

Türkiye’nin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın torunu Naskali, kitapların mevzularını belirlerken biraz meraklarının biraz da aile tarihinin peşinden gittiğini anlatıyor: “Borç Kitabı’nda birçok istikametten kavramı ele aldık fakat bir köşesinde de aile tarihim var. Büyükbabam Lozan toplantılarında iktisat müşaviri olarak Lozan’a geldiğinde, bakıyor ki ödemelerin altın üzerinden yapılması kararlaştırılmış. Müdahale ediyor ve borcu kağıt paraya sabitletiyor. Şayet bu ödemeleri altın üzerinden yapacak olsaydık ödeyemezdik. İşte borç dendiğinde bu hususlar da zihnimden geçiyor. Kitapların hepsini değilse de bir kısmını aile tarihim ile ilgili mevzuları ortaya çıkarmak için çalışmış olabilirim.”

KAYNAK KİTAP HÜVİYETİNDE

Naskali’nin günde 10 saate varan çalışmayla hazırladığı kitapların büyük bir kısmı Kitabevi Yayınları’ndan, kimileri ise Dergah ve Libra Yayınları ve Paradigma Akademi’den yayınlandı. Naskali, “Ayakkabı konusunda öteki kültürler üzerine yapılmış araştırmalar bulabilirsiniz. Ben istedim ki bizim kültürümüzü ortaya koyalım, terminolojik tarafıyla, tarihi istikametiyle, efsaneleriyle ele alalım” diyor. Bu kitaplar tezler, belgeseller, sinemalar hazırlanırken başvurulan kaynaklar oluyor. Çekilen bir sinemadaki sahne için Defin Kitabı’ndan, düğün ritüelleri ile ilgili bir belgesel içinse Düğün Kitabı’ndan faydalanılmış.

Ramazan’ın rahmetiyle kitap dizisi doğdu

Kitabevi Yayınları Genel Yayın Direktörü Mehmet Varış, kitap serisinin ortaya nasıl çıktığını şu sözlerle anlatıyor: “Yayınevimiz Üretmen Han’dayken Ramazan’larda diş kirası kitapları veriyorduk. İkinci kitabımız Ramazan Kitabı’ydı. Onu Orta Oyunu Kitabı, Karagöz Kitabı takip etti. Bu kitapları türlü müelliflerden istemiştik ve her Ramazan dağıttık. Sonra Emine Hanım’ın projesine Tütün Kitabı ile başladık. Başlangıçtaki kitaba Ramazan Kitabı dediğimiz için öbür kitapların ismini de “kitabı” sözünü kullanarak verdik. Hırsız Kitabı, Kap Kacak Kitabı üzere.”

Mehmet Varış yayınevlerinden Emine Gürsoy Naskali editörlüğünde yaklaşık 60 kitap çıktığını, 20 kadar da öbür müelliflere hazırlattıkları kitap olduğunu söylüyor. Önümüzdeki günlerde Radyo Kitabı, Tren Kitabı, Sirk Kitabı, Borç Kitabı, Tereddüt Kitabı üzere 9 kitabın yayınlanacağının haberini de veriyor.

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et