DUVAR– Rusya-Ukrayna savaşının akabinde başta ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri olmak üzere pek çok Batılı ülkenin savaşa karşılığı, Rusya’ya bir dizi yaptırım uygularken, Ukrayna’ya askeri takviye sağlamak oldu.
Savaşın başında sık sık NATO’ya Ukrayna üzerinde ‘uçuşa yasak bölge’ oluşturma davetinde bulunan Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, savaşın başladığı 24 Şubat 2022’den bu yana geçen bir yıl içinde dünyadan, bilhassa de ABD ve AB ülkelerinden askeri takviye talebinde bulunmayı sürdürdü. Rusya ise Ukrayna’ya silah dayanağı sağlayacak ülkelerin savaşa müdahil olacağı manasına geleceğini belirtti.
Peki, Ukrayna’ya bu süreçte hangi ülke nasıl bir askeri takviyede bulundu? En çok dayanağı hangi ülkeler sağladı?
ABD’DEN 30 MİLYAR DOLARIN ÜZERİNDE ASKERİ YARDIM
Almanya’nın Kiel Dünya İktisat Enstitüsü’nün savaşın başından bu yana aktüel bilgi paylaştığı ‘Ukrayna Dayanak Takip Sistemi’ne nazaran, Ukrayna’ya sağlanan dayanaklar konusunda ABD başı çekiyor. AB, ise ABD’nin çabucak gerisinden geliyor.
ABD Savunma Bakanlığı’nın 21 Şubat 2023’te yayınladığı bir rapor da ABD’nin Joe Biden hükümeti sırasında Ukrayna’ya 30,4 milyar doların üzerinde askeri yardım sağlama taahhüdünde bulunduğunu, bu yardımların yaklaşık 29,8 milyar dolarlık kısmının Rusya-Ukrayna savaşı başladıktan sonraki süreci kapsadığını ortaya koydu.
Son olarak, ABD Lideri Biden, 20 Şubat’ta Ukrayna’nın başşehri Kiev’e yaptığı ziyaret sırasında ülkeye 500 milyon dolar daha askeri dayanak sağlanacağı bilgisini paylaştı.
ABD’nin bundan evvelki en büyük askeri yardım paketi ise 21 Aralık’ta kamuoyu ile paylaşılmıştı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ukrayna’ya ortalarında Patriot hava savunma sistemlerinin de bulunduğu 1,85 milyar dolarlık askeri yardım yapacaklarını duyurmuş, bunun ABD envanterinden Ukrayna’ya 8’inci silah tedariki olduğuna dikkat çekmişti. Bundan kısa bir müddet sonra, ocak ayında, ABD idaresi Ukrayna’ya M1 Abrams tankları vereceklerini duyurmuştu. Lider Biden, tankların ‘dünyadaki en ehil tanklar olduğunu’ söylemişti.
Bu kararla birlikte, ABD Ukrayna’ya 31 Abrams tankı göndermiş olacak. Öte yandan, ABD, Ukrayna askerlerini tankları kullanabilmeleri için ‘hemen eğitmeye başlayacağını’ açıklasa da tankların ne vakit tedarik edileceği şimdi netlik kazanmadı.
AB’DEN 3,6 MİLYAR EURO’LUK ASKERİ YARDIM
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri de bu süreçte Ukrayna’ya değişen ölçülerde askeri yardım sağlayan ülkelerden.
Belçika’nın başşehri Brüksel’de 12 Aralık’ta bir ortaya gelen AB Dışişleri Bakanları, Ukrayna’ya silah yardımı yapılması üzere savunma ve güvenlik hususlarında kullanılan fonun 2 milyar euro artırılmasına karar verdi. Böylece, Avrupa Barış Fonu’nun 6 milyar euroluk bütçesi 2023 için 8 milyar euroya yükseltilmiş oldu.
AB Kurulu’ndan yapılan açıklamada, fonun azami bütçesinin daha sonra da 2027’ye kadar 5,5 milyar euro artırılabileceği de bildirildi.
Üye ülkelerin brüt ulusal gelirleri temelinde katkıda bulundukları fon, bütçenin arttırılmaya karar verildiği tarih itibariyle Ukrayna’ya altı paket halinde yapılan silah yardımlarında kullanılmıştı.
AB Kurulu, 2 Şubat’ta başşehir Kiev’de Ukrayna hükümet ile yaptığı toplantının akabinde Ukrayna’ya yaklaşık 500 milyon euroluk yedinci askeri yardım paketi ve 30 bin Ukrayna askerini eğitmek için 45 milyon euroluk yeni bir yardım paketi açıkladı.
Son olarak, AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 19 Şubat’ta bir açıklama yaparak ‘üye ülkelere Ukrayna’ya askeri dayanağı hızlandırma çağrısında’ bulundu.
23 Şubat 2023 tarihi itibariyle, AB ülkeleri Ukrayna’ya toplam 3,6 milyar euro’luk askeri yardım sağlamış durumda. Bu süreçte başta Almanya olmak üzere birçok AB ülkesi de Ukrayna’ya askeri ekipman sevk etti.
ALMANYA’DAN AYLAR SONRA LEOPARD TANKI GÖNDERME KARARI
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, federal koalisyon hükümetine yönelik uzun müddettir devam eden baskının akabinde 25 Ocak’ta bir açıklama yaparak Ukrayna’ya 14 Leopard tankı göndermeye karar verdiklerini duyurdu.
Scholz, Ukrayna taburlarının Almanya’daki eğitiminin yakın vakit içinde başlayacağını ve Almanya’nın birebir vakitte lojistik dayanak ve mühimmat da sağlayacağını belirtti. Scholz, ayrıyeten öbür ülkelerin kendi Leopard tanklarını gönderebilmesi için gerekli transfer müsaadelerini de vereceklerini kelamlarına ekledi.
AA’nın aktardığına nazaran, Rusya-Ukrayna savaşı, Almanya’yı askeri yaklaşımında ‘tarihi bir dönüşüme’ de itmiş oldu. Buna nazaran, savaşın başlamasından bu yana Almanya, silah ve askeri materyal tedarikine 12,2 milyar euro harcayarak Ukrayna’nın en büyük askeri destekçilerinden biri haline geldi.
Savaşın başlamasından sonra ülkesinin NATO’nun ‘gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 2’sinin savunma sarfiyatlarına harcanması’ gayesine uyacağını aktaran Almanya Başbakanı Scholz, savaşın başlamasının çabucak akabinde Almanya ordusu Bundeswehr’in çağdaş silahlarla gereğince donatılması için 100 milyar euroluk ek fon açıklamıştı.
İNGİLTERE BİR YILDA 3,2 MİLYAR STERLİN ASKERİ YARDIM YAPTI
Son olarak, İngiltere Savunma Bakanlığı, 15 Şubat’ta bir açıklama yaparak, Avrupa ülkelerinin Ukrayna’nın savunma kapasitesini geliştirmek üzere birinci paketi 200 milyon sterlinlik olmak üzere 520 milyon sterlinlik askeri eser yardımı yapacaklarını açıkladı. İngiltere Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Ukrayna için Memleketler arası Fon (IFU) kapsamında İngiltere, Hollanda, Norveç, İsveç, Danimarka, Litvanya ve İzlanda’nın 20 milyon sterlinlik bir savunma yardımı yapmaya karar verdiği bildirildi.
Açıklamada, bu yardımın 200 milyon sterlinlik birinci paketinde çeşitli topçu mühimmatları, deniz istihbarat, müşahede ve keşif eserleri ile Ukrayna’nın halihazırda kullandığı tankların kesimlerine yönelik takviyenin yer alacağı belirtildi.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, hususla ilgili Belçika’nın başşehri Brüksel’deki NATO Savunma Bakanları Toplantısı’nda yaptığı açıklamada, bu ekipmanların Ukrayna ordusunun savunma kapasitesini değerli ölçüde artıracağını söyledi. Wallace, “İngiltere öncülüğünde başlatılan IFU, Birleşik Krallık ve müttefiklerinin Ukrayna’ya kendisini Rusya’nın yasa dışı işgaline karşı koruyacak hayati askeri yardımları sağlamayı taahhüt ediyor” dedi.
İngiltere Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına nazaran, ülke, Ukrayna’ya 2022 yılında toplam 3,2 milyar sterlin pahasında askeri yardım yaptı. (DIŞ HABERLER)